شبکه جهانی اربعین مهدوی

بسم الله الرحمن الرحیم

شیوه های تبلیغی امام علی(ع):

(فسمت اول)

شایسته است مبلغان عزیز روش تبلیغی حضرت را الگوی عملی خویش قرار دهند.

1. به کار گیری شیوه های قرآنی:

روش های قرآنی در امر تبلیغ ، بر اساس آیه ی "ادع الی سبیل ربک بالحکمه و الموعظه الحسنه و جادلهم بالتی هب احسن"(نحل 125)بر سه پایه : حکمت ، موعظه حسنه و مجادله احسن استوار است. این امور در سیره تبلیغی امام علی(ع) به روشنی دیده میشود.

-حکمت:

حکمت در شیوه تبلیغ،رعایت حال مخاطبان و مقتضای حال است.نخستین شرط موفقیت در تبلیغ،درک و فهم متقابل و ارائه مطلب بر پایه استدلال است. در بسیاری از مباحث نهج البلاغه، برای اثبات توحید ، به براهین فلسفی استدلال شده است؛برای مثال درباره نظام آفرینش میفرماید"کل قائم فی سواه معلول"هر موجودی غیر از خدا، معلول (و خداوند علت) است.(نهج البلاغه ص 272)

-موعظه:

مایه های عبرت و آگاهی به صورت های ذهنی در حافظه نقش میبندد،اما در گذر زمان،این صورت ها به طور موقت فراموش می شوند و برای رفع این حالت،یاد آوری، امری لازم است.با بررسی نهج البلاغه و دیگر سخنان امام در میابیم که حضرت از این شیوه،فراوان استفاده می کرد.نمونه بارز آن،خطبه همام و نمونه دیگر خطبه 216 است،که ابن ابی الحدید در باره ی آن میگوید«سوگند میخورم که من از پنجاه سال پیش تا کنون بیش از هزار بار این خطبه را خوانده ام و هیچ بار آن را نخوانده ام،مگر آنکه در جان من بیم و خوف و موعظه پدید آمده و در دلم هراس و بر اندامم لرزه افتاده است..(1)

-مجادله:

یکی از موثرترین روش تبلیغ،مجادله است.صنعت جدل،ریشه در نهاد انسان دارد.از این رو، خداوند فرمود:"وکان الانسان اکثر شی جدلا"انسان بیش از هرچیز، به مجادله می پردازد.در اینجا نمونه کوتاهی از نهج البلاغه را ذکر میکنیم.روزی یکی از یهودیان به آن حضرت گفت:هنوز پیامبر خود را به خاک نسپرده بودید که در باره اش اختلاف کردید.امام در پاسخ فرمود: ما درباره آنچه از او رسیده است اختلاف ورزیدیم،نه درباره خودش،ولی شما هنوز پایتان از تری دریا خشک نشده بود که پیامبر خود را گفتید:برای ما خدایی بساز،همان گونه که آنان را خدایانیست و او گفت:همانا شما مردمی نادانید(2)

 ----------------------------

 1- "شرح نهج البلاغه" - ابن ابی الحدید- ج. 11- ص 153.

2-همان- ج. 19 - ص 225- حکمت 223.