شبکه جهانی اربعین مهدوی

سوال من و پاسخ او

 28- چرا توفیق خدمت به امام زمان یا انفاق در راه ظهور پیدا نمی کنیم ( یا اگر خدمتی به امر ظهور می کنیم یا مالی در این راه خرج می کنیم ، اثری را که وعده داده شده ، نمی بینیم ؛ یعنی ما را به امام نزدیک نمی کند )؟
 خداوند در قرآن در شرح حال عده ای می فرماید : و ما منعهم ان تقبل منهم نفقاتهم الا انهم کفروا بالله و برسوله و لا یاتون الصلوة الا و هم کسالی و لا ینفقون الا و هم کارهون . (توبه 54 ) و چیزی مانع قبول انفاق ها یشان نشد ، جز این که آن ها خدا و رسول او را منکر شدند و جز با کسالت نماز نمی گزارند و جز به کراهت انفاق نمی کنند .
پس آنچه مانع پذیرش خدمت و انفاق ما می شود عبارت است از:
1-انکار کردن خدا و رسول ، یعنی برنامه زندگی ما طبق شرع نیست ، حتی اگر مخالفت ، به اندازه عمل نکردن به یک حکم دین یا یک آیه از قرآن در زندگی ما وجود داشته باشد به همان اندازه اثر اعمال ما را از بین می برد . ( از پایین ترین در جه کفر خفی تا بالاترین درجه کفر جلی مشمول این آیه می شوند )
2-نمازهایمان نماز نیست .
3-خدماتمان خالصانه و عاشقانه نیست .
خداوند ارحم الراحمین است و عمل هیچ کس را ضایع نمی کند و انشاالله همه خادمان امام زمان ماجور هستند ، اما به دنبال این هستیم که علت طولانی شدن امر غیبت و عدم درک حضور ایشان بین مسلمین را پیدا کنیم .
در آن نفس که بمیرم در آرزوی تو باشم        به آن امید دهم جان که خاک کوی تو باشم

سوال من وپاسخ او

29-امر به معروف و نهی از منکر چگونه باید انجام شود؟

در انجام این فریضه الهی, باید قبل از هر چیز مواردی را در نظر داشت:

1- شاید خطاکاران خودشان را بخواب زده اند

حضرت نوح(س):

ای قوم چه میگویید اگر من دلیل روشنی از طرف خدا داشته باشم و رحمتی از جانب پروردگار که از شما پنهان مانده به من رسیده باشد باز اهل حقیقت نمیشوید؟(هود-28)

2-زور و اجبار موجب تنفرآنان میشود

میفرماید: آیا شما را به اجبار کنم در حالیکه از آن تنفر دارید؟(هود-28)

3- مومنین را طرد نکنیم

میفرماید: من طرد کننده مومنین نیستم(هود-29)

4- باید آنان را نادان بدانیم نه مغرض

میفرماید: و لکن شما را قومی جاهل و نادان می بینم(هود-29)

5- آنان را متذکر یاری رساندن به ولی خدا کنیم و اینکه  در غیر این صورت(مثلا: در صورت تنها گذاشتن او یا در نتگنا قرار دادنش) قهر و خشم خدا برانگیخته میشود

میفرماید: ای مردم چه کسی مرا در مقابل (خشم ) خدا یاری میکند؟ آیا متذکر نمیشوید؟(هود-30)

6- ادعایی نداشته باشیم

میفرماید: من نمیگویم که خزائن خدا نزد من است و علم غیب میدانم و نمیگویم که فرشته ام(هود-31)

7- به کسی به دیده تحقیر نگاه نکنیم(چه بسا کسانیکه در دیده شما خوارند به دلیل خوبی هایشان خدا به آنها نظر کند)

میفرماید: و به آنان که در چشم شما خوار هستند نمیگویم که از جانب خدا هیچ خیر و فضیلتی به آنان نخواهد رسید که خدا به درون آنها داناترست در آن موقع اگر چنین کنم از ستمکارانم(هود-31)

8- گمراهی و نادانی قهر خداست که شامل افرادی میشود پس باید آمران به معروف و ناهیان از منکر فقط وظیفه خود را قربه الی الله انجام دهند

میفرماید: اگر خدا بخواهد شما را گمراه کند و من بخواهم که شما را نصیحت کنم نصایح من به شما سودی نرساند او خدای شماست و به سوی او باز میگردید(هود-34)

9- در خاتمه, آنان را متوجه عذاب الهی کنید که رحمت گسترده خدا مانع از عذاب مجرمان نمیباشد

میفرماید:  اگر تو را تکذیب کردند بگو پروردگار شما رحمتی گسترده دارد و عذاب او از مجرمین  دفع نمیشود(انعام-127)

کلامی با همه:

"واتقوا فتنة لاتصیبن الذین ظلموا منکم خاصة واعلموا ان الله شدید العقاب " (انفال25) و از فتنه ای بترسید که تنها دامن ستمگران شما را نمی گیرد ، و بدانید که خداوند سخت کیفر است

 اگر امر به معروف و نهی از منکر را ترک کنیم ، هنگام  نزول عذاب ، ما نیز در جمع گنهکاران هلاک خواهیم شد .

پیش بسوی ظهو ر:

بسم الله الرحمن الرحیم

رسالت پیاده روی کنندگان اربعین

آیت‌الله بهجهت می‌گوید: روایت دارد که امام زمان(عج) که ظهور فرمود، پنج ندا می‌کند به

اهل عالم، اَلا یا اَهلَ العالَم اِنَّ جَدِی الحُسَین قَتَلُوهُ عَطشاناً، اَلا یا اَهلَ العالَم اِنَّ جَدِی

الحُسَین سحقوه عدوانا،...

 امام زمان خودش را به واسطه امام حسین(ع) به همه عالم معرفی می‌کنند ... بنابراین در آن زمان باید همه مردم عالم، حسین(ع) را شناخته باشند... اما الان هنوز همه مردم عالم، حسین(ع) را نمی‌شناسند و این تقصیر ماست، چون ما برای سیدالشهدا(ع) طوری فریاد نزدیم که همه عالم صدای  ما را بشنود. ژیاده روی اربعین بهترین فرصت برای معرفی امام حسین(ع) به عالم است.

 معرفی امام حسین(ع) به عالمیان به دو طریق میسر است:

1-بایدصدق داشته باشیم - ما شیعیان و پیروان امام حسین(ع) آنگونه عمل کنیم که میگوییم,  یعنی هم در بیان وهم در عمل حسینی باشیم. خصوصا در پیاده روی اربعین)

و قل رب ادخلنی مدخل صدق و اخرحنی مخرج صدق واجعل لی من لدنک سلطانا نصیرا(اسراء-80)

این دستور قران استکه باید از خداوند بخواهیم که مداومت در صدق  را, آنگونه که سراپایوجودمانرا  احاطه کند, و از جانب خود بصیرت وحجت روشنی که همواره یارمان باشد عطا بفرماید.

2-و باید به عالمیان اعلام کنیم که : (لبیک یا حسین لبیک یا مهدی) فرزند امام حسین(ع) مهدی صاحب الزمان(عج) خواهد آمد و باطل نابود خواهد شد پس بایدما باتمام توانایی ها و دارایی هایمان برای ظهور ایشان ببهترین وجهی تلاش کنیم انشاالله.

و قل جاء الحق و زهق الباطل ان الباطل کان زهوقا(اسراء- 81)

همه عالم بدانند ما عزاداران امام حسین(ع) در اربعین, به امید تعجیل در ظهور امام زمان(عج), کوبنده و مصمم, از نجف تا کربلا را ژیاده روی میکنیم  انشاالله.

بسم الله الرحمن الرحیم

"و من اللیل فتهجد به نافله لک عسی ان یبعثک ربک مقاما محمودا"

"و قل رب ادخلنی مدخل صدق و اخرجنی مخرج صدق و اجعل لی من لدنک سلطانا نصیرا"

"و قل جاء الحق و زهق الباطل ان الباطل کان زهوقا"

(اسراء-79-81)

عوامل موفقیت مبلغین:

1-انگیزه مبلغ

2-محتوای تبلیغ

 3-ویژگیهای مبلغ

4-ابزارهای تبلیغ

5-شیوه تبلیغ

(ادامه دارد...)

بسم الله الرحمن الرحیم

شیوه های تبلیغی امام علی(ع):

(فسمت اول)

شایسته است مبلغان عزیز روش تبلیغی حضرت را الگوی عملی خویش قرار دهند.

1. به کار گیری شیوه های قرآنی:

روش های قرآنی در امر تبلیغ ، بر اساس آیه ی "ادع الی سبیل ربک بالحکمه و الموعظه الحسنه و جادلهم بالتی هب احسن"(نحل 125)بر سه پایه : حکمت ، موعظه حسنه و مجادله احسن استوار است. این امور در سیره تبلیغی امام علی(ع) به روشنی دیده میشود.

-حکمت:

حکمت در شیوه تبلیغ،رعایت حال مخاطبان و مقتضای حال است.نخستین شرط موفقیت در تبلیغ،درک و فهم متقابل و ارائه مطلب بر پایه استدلال است. در بسیاری از مباحث نهج البلاغه، برای اثبات توحید ، به براهین فلسفی استدلال شده است؛برای مثال درباره نظام آفرینش میفرماید"کل قائم فی سواه معلول"هر موجودی غیر از خدا، معلول (و خداوند علت) است.(نهج البلاغه ص 272)

-موعظه:

مایه های عبرت و آگاهی به صورت های ذهنی در حافظه نقش میبندد،اما در گذر زمان،این صورت ها به طور موقت فراموش می شوند و برای رفع این حالت،یاد آوری، امری لازم است.با بررسی نهج البلاغه و دیگر سخنان امام در میابیم که حضرت از این شیوه،فراوان استفاده می کرد.نمونه بارز آن،خطبه همام و نمونه دیگر خطبه 216 است،که ابن ابی الحدید در باره ی آن میگوید«سوگند میخورم که من از پنجاه سال پیش تا کنون بیش از هزار بار این خطبه را خوانده ام و هیچ بار آن را نخوانده ام،مگر آنکه در جان من بیم و خوف و موعظه پدید آمده و در دلم هراس و بر اندامم لرزه افتاده است..(1)

-مجادله:

یکی از موثرترین روش تبلیغ،مجادله است.صنعت جدل،ریشه در نهاد انسان دارد.از این رو، خداوند فرمود:"وکان الانسان اکثر شی جدلا"انسان بیش از هرچیز، به مجادله می پردازد.در اینجا نمونه کوتاهی از نهج البلاغه را ذکر میکنیم.روزی یکی از یهودیان به آن حضرت گفت:هنوز پیامبر خود را به خاک نسپرده بودید که در باره اش اختلاف کردید.امام در پاسخ فرمود: ما درباره آنچه از او رسیده است اختلاف ورزیدیم،نه درباره خودش،ولی شما هنوز پایتان از تری دریا خشک نشده بود که پیامبر خود را گفتید:برای ما خدایی بساز،همان گونه که آنان را خدایانیست و او گفت:همانا شما مردمی نادانید(2)

 ----------------------------

 1- "شرح نهج البلاغه" - ابن ابی الحدید- ج. 11- ص 153.

2-همان- ج. 19 - ص 225- حکمت 223.

 شیوه های تبلیغی امام علی(ع)

(قسمت دوم)

 2-روان شناختی مخاطب:

 درسیره تبلیغی امیرالمومنین موارد فراوانی دیده می شود که امام از این اصل استفاده کرده است.تحریک عواطف واحساسات،تشویق ،تکریم دوستان وتندی با معاندان،نمونه های روانشناسی مخاطب می باشد. در مواردی ، برخورد ایشان پر محبت وصمیمی بود ومومنان را از تند خویی بر حذر می داشت،گاهی هم با دوستان گنهکار ودشمنان لجوج  بر خورد خشن داشت.                                     برای مثال مغیره ابن شعبه می گوید: به امیر المومنین توصیه کردم که کارگزاران عثمان را در جای خویش ابقا کند تا امور استحکام یابد .حضرت فرمود:ساعتی امثال انان را بر مردم امیر نمی کنم. مغیره گفت: ابتدا تثبیت کن وچون از مردم بیعت گرفتی ،عزلشان کن حضرت فرمود :به خدا سوگند در اجرای وظایف دینی خود،نیرنگ نمی زنم و افراد پست را در امر جکومتم شریک نمی سازم. مغیره گفت: لااقل معاویه را ابقا کن امام فرمود : دوروز هم او را بر مردم امیر نمی کنم.(1)                                                      

3-تبلیغ عملی:

از دیگر شیوه های تبلیغی امام علی تبلیغ با عمل بود ،یعنی امام به گونه ای رفتارمی نمود که عمل حضرت تبلیغ اموزه های دین بود .تبلیغ عملی جضرت ،بر مخالفان و جذب انان ، اثر شگفتی داشت . در این خصوص نمونه های فراوانی وجود دارد از جمله این که شعبی می گوید:علی(ع)زره خود را در نزد مردی نصرانی یافت .اورا نزد شریح قاضی برد تا اقامه دعا کند . چون چشم شریج به او افتاد ،از جای برخاست علی (ع)گفت :سرجایت بنشین ودر کنار او نشست وگفت :اگر خصمم مسلمان بود در کنار او می نشستم.... سپس گفت:این زره از ان من است ،نه ان را به او فروخته ام ونه به او بخشیده ام .نصرانی گفت :نه زره مال من است ونمی گویم امیر دروغ میگوید ...زمانی که امام شاهدی بر مدعای خود نداشت قاضی به سود نصرانی رای داد، نصرانی اندکی رفت و باز گشت وگفت : شهادت می دهم که این روش پیغمبران است امیر مرا نزد قاضی خود اورد وقاضی به زیان او رای داد...وشهادتین گفت.(2) 

-----------------------

 1-مروج الذهب ،ج2،ص356                                                2-الغارات،ج1،ص124   

شیوه های تبلیغی امام علی(ع)

(قسمت سوم)

4-پاسخ به سوالات

 یکی دیگر از روش های امام علی (ع)پا سخ به سوالات بود .حضرت گاهی بر منبرگا هی در حین ملاقات با اشخاص وحتی پس ازضربت خوردن ،از مردم خواست تا از وی سوال کنند . شیخ مفید می نویسد ،حضرت پس از خلافت بر فراز منبر رفت ودر حالی که عمامه پیغمبر (ص)را به سر بسته وپیراهن وی را به تن کرده بود ، با مردم چنین سخن گفت:ای گروه مردم از من بپرسید پیش از انکه مرا نیابید. زیرا دانش اولین واخرین نزد من است. آگاه  باشید ،به خدا سوگند اگر بستر حکومت برایم گسترده شود ، میان اهل تورات با توراتشان ، میان اهل انجیل با انجیلشان،ومیان اهل زبور با زبور ان ها، ومیان اهل قران با فران داوری کنم،  بدان سان که هر کتابی از این کتاب ها به سخن در اید وبگوید : بار پروردگارا همانا علی به داوری تو داوری کرد.(1)

 5-تبلیغ با بیان روشن وساده

اموزش مسایل پیچیده علمی به انسان های غیر عالم ، کاری سخت ودشوار است. بدین جهت برای تغذیه فکری این قشر باید همیشه از روش های ساده وفابل فهم استفاده نمود تا تزلزل در عقیده ان ها رخ ندهد .

 امیر مومنان با استفاده از همین روش ، به فردی که از حضرت درباره رویت خدا سوال کرده بود ، پاسخ داد.(2)

------------------------------------

 1.الارشاد .شیخ مفید .ح1،ص35

2.همان.ص223

شیوه های تبلیغی امام علی(ع)

(قسمت چهارم)

 6-معرفی الگوها

 بعد دیگر شیوه الگویی تبلیغ ،معرفی الگوهاست .علی(ع)در موارد متعدد ودر عرصه هایمختلف ،به معرفی الگوها پرداخته است. در این زمینه کافی است به خطبه 160نهج البلاغه مراجعه شود . حضرت در این خطبه ،رسول خدا ،حضرت موسی ،عیسی و داوود را به عنوان الگو معرفی می کند که چگونه دین خدا را تبلیغ می کردند و دارای چه فضایلی بودند: :پیروی کردن از(رفتار) رسول خدا (ص) برای تو کافی است وبرمذمت دنیا و معیوب بودن و فراوانی رسوایی ها و بدی های ان، تو را دلیل و راهنما می باشد ."(1)

 7-استفاده از فرصت ها

 با این که فرماندهان نظامی ،درآستانه نبرد و طول جنگ،به طور معمول ،حال و هوای نظامی دارند و به جلسات عقیدتی ،علمی و مسایل فرهنگی نمی پردازند، اما امیر مومنان در صلح و جنگ ،در میدان نبرد یا در مسجد کوفه، همه جا به تبلیغ اهتمام داشته، به سوال های عقیدتی مردم و سربازان جواب می داد .

در جنگ جمل ،سربازی به امام علی نزدیک شد و گفت :ایا شما می گویید خدا یکی است ؟ فرماندهان امام رو به سرباز کردند و گفتند: مگر نمی بینی که در میدان جنگ قرار داریم ؟ این چه حرفی است که می زنی ؟ اما حضرت فرمود:"دعوه فان الذی یریده الاعرابی هو الذی نریده من القوم، اورا رها کنید انچه او می پرسد ،همان چیزی است که ما از مردم می خواهیم." یعنی توحید باید مورد بحث قرار گیرد و مردم موحد باشند ،تا فتنه انگیزی نکنند. انگاه سرباز را طلبید و فرمود : سوال خود را تکرار کن .

انگاه حضرت پاسخ های دقیق عقیدتی را مطرح ساخت و سرباز را قانع کرد.(2)

-----------------------------------

1.نهج البلاغه،صبحی صالح،ص226

 2.التوحید،شیخ صدوق،ص83

 شیوه های تبلیغی امام علی(ع)

(قسمت پنجم)

8-شیوه های تبلیغ در برابر دشمن

 چون هدف از تبلیغ ،تاثیرگذاری مثبت در طرف مقابل ودعوت مخاطب به سوی فضایل اخلاقی است، حتی هنگام برخورد باز دارنده در برابر موضع تند وخشونت امیز او ،نباید از ابزار تنفر زا مانند دشنام استفاده کرد،بلکه باید با ذکر اوصاف زشت وبه رخ کشیدن رفتار ناشایست او ،زمینه را برای اگاه سازی وبازگشت وی فراهم ساخت.

از عبدالله بن شریک نقل شده است که در یکی از روزهای جنگ صفین ،حجربن عدی و عمروبن حمق از محضرامیرمومنان خارج شدند ،در حالی که از اهل شام بیزاری جسته و انها را لعنت می کردند .حضرت با شنیدن این جملات به دنبال ان دو فرستاد وفرمود که از این گفتار دست بردارید. حجر و عمرو خدمت امام امدند وعرضه داشتند :ای امیر مومنان مگر خق با ما نیست ؟فرمود اری .عرض کردند : مگر ان ها برباطل نیستند .فرمود :بلی .گفتند پس چرا ما را از دشنام دادن ان ها منع می نمایید ؟امام فرمود :درشان شما نیست که اهل لعن ودشنام باشید.اگر به جای این کار ،به بیان اوصاف زشت انان می پرداختید ،بهتر بود واگر به جای لعن ونفرین وبیزاری جستن از انان ،می گفتید : خدایا خون ما وخون ان ها را از ریخته شدن نگه دار وبین ما وان ها را اصلاح کن وانان را از گمراهی شان اگاه ساز ...برای من خوشتر وبرای شما بهتر بود .ان دو با شنیدن این سخنان ،اظهار داشتند :ای امیر مومنان ما را اگاه ساختی .پند و اندرز تورا می پذیریم وخودرا به ادابت می اراییم.(1)

-------------------------------

1.شرح نهج البلاغه،ابن ابی الحدید،ج11،ص23

شیوه های تبلیغی امام حسین(ع)

  (قسمت اول)

" ادع الی ربک بالحکمه و الموعظه الحسنه وجادلهم بالتی  هی احسن ان ربک هو اعلم بمن ضل عن سبیله وهو اعلم بالمهتدین " (نحل 125)

(مردم را با حکمت ، موعظه  نیکو وجدال نیکو تر به دین خدا دعوت کن، همانا خداوند به کسی که از مسیر حق گمراه شده وکسانی که هدایت شده اند ، داناتر است.)

براساس این ایه ، قران کریم قواعد دعوت به دین ومبادی ان را معرفی می نماید ؛ این روش ها ترتیبی نبوده ، بلکه با توجه به کشش و شرایط مخاطب باید به سراغ  آنها رفت. در ذیل با اشاره به سه روش مذکور در آیه ؛ رویکرد امام حسین (ع) در قبال هر یک به اختصار بیان می شود :

 1-حکمت وبرهان عقلی

 حکمت به مفهوم علم و دانش یا منطق واستدلال است ونخستین گام در دعوت به سوی حق ، استفاده از استدلال مناسب و به کار گرفتن فکر و اندیشه مردم وبیدار ساختن عقل خفته آنان است. سیره تبلیغی امام حسین نیز مملو از بکار گیری برهان ومنطق صحیح در موارد مقتضی است؛ برای نمونه ،آن حضرت در نامه اش به بزرگان کوفه ، ضمن بیان انگیزه اش از قیام ، در بیان مفاسد دستگاه بنی امیه  این گونه استدلال آورده است :

"بنی امیه قومی هستند که  پیروی از شیطان را برگزیدند واز اطاعت خدا سر باز زدند ، فساد را در زمین آشکار ساخته وحدود الهی را تعطیل نموده ، حلال خدا را حرام وحرام خدا را حلال کرده اند ومن به جهت نزدیکی ام  با رسول خدا ، برای مبارزه با اینها سزاوارترم." (1)

امام همچنین در موارد دیگر از جمله وصیتنامه اش ؛ دلیل قیام خود را اصلاح امت جدش واحیای امر به معروف ونهی از منکر بیان می نماید .(2)

 2-موعظه

 موعظه واندرز بیشتر جنبه عاطفی دارد که با تحریک آن می توان توده های عظیم مردم را به طرف حق متوجه ساخت . در حقیقت ، حکمت از "بعد عقلی "وجود انسان استفاده می کند و موعظه حسنه از "بعد عاطفی" . مقید شدن "موعظه " به "حسنه " ، شاید اشاره به آن است که اندرز در صورتی موثر است که خالی از هر گونه خشونت ، برتری جویی،  تحقیر طرف مقابل تحریک حس لجاجت او و مانند آن باشد و به صورت زیبایی بیان شود .

سرتاسر دعوت امام حسین (ع)، آکنده از موعظه های دلنشین است که برای هدایت خلق با نگاه دلسوزانه و بهره گیری از چاشنی تحریک احساسات بیان شده است ؛ از جمله پس از ممانعت لشکر حر از ادامه حرکت ایشان ، در جمع یارانشان فرمودند:

شما می بینید انچه بر سر ما می اید ، راه ورسم روزگار عوض شده وروی زشت آن اشکار شده است ، از خوبی جز مقدار اندکی نمانده....آیا نمی یینید کسی به حق عمل نمی کند و باطل حد ونهایتی ندارد؟ در چنین وضعیتی ، مومن واقعی خواستار شهادت در راه حق است و به یقین لقای پروردگار را آرزو می کند . من در این شرایط ، مرگ را جز سعادت، و زندگی با ستمگران را جز ذلت وننگ نمی بینم .(3)

-----------------------------------------

1.احقاق الحق ،شوشتری ،ج11، ص603

2.همان،ص605

3.همان ،ص605